Upłynęło zaledwie sześć miesięcy od upadku Muru Berlińskiego, kiedy Papież w Meksyku, w przemówieniu do przedsiębiorców, komentował zmiany, jakie zaszły w Europie Środkowo-Wschodniej. Mówił, że upadek realnego socjalizmu nie oznacza zwycięstwa systemu kapitalistycznego. W świecie nadal panuje ubóstwo i ogromne dysproporcje w podziale zasobów naturalnych. Jest to spowodowane liberalizmem pozbawionym określonych reguł, nie biorącym pod uwagę wspólnego dobra, szczególnie w krajach Trzeciego Świata.
W obliczu nie do końca jeszcze stabilnej sytuacji była to analiza odważna, ale nie pozostawiająca wątpliwości. A jednak na Zachodzie niektórzy komentatorzy uznali przemówienie Papieża za „skandaliczne”. Próbowano wręcz przypisać Janowi Pawłowi II „nostalgię” za komunizmem.
Nie zrozumieli albo nie chcieli zrozumieć jego przesłania. Ojciec Święty postrzegał historię w perspektywie teologiczno-moralnej, a nie politycznej czy gospodarczej. Dlatego z własnej obserwacji był w stanie wyciągnąć wniosek, że po upadku marksizmu nie można było zaprowadzić nowego porządku społecznego wyłącznie w oparciu o system, który traktuje człowieka przedmiotowo, ograniczając go do roli trybu maszyny produkcyjnej.
Podstawowym zadaniem było przywrócenie człowiekowi pracy jego podmiotowości. Dopiero wtedy można zastanowić się nad kierunkiem rozwoju gospodarczego opartego na solidarności i wzajemnym zaangażowaniu. Dopóki pracownicy nie uczestniczą w decyzjach i w udziale w zyskach przedsiębiorstwa, nie jest możliwe osiągnięcie prawdziwego pokoju społecznego ani realnego rozwoju kraju.
Prawdą jest jednak, że podczas gdy w ciągu pierwszych dziesięciu lat pontyfikatu Jan Paweł II uznawany był za zdeklarowanego antykomunistę, teraz przedstawiany był jako przeciwnik kapitalizmu, a wręcz sympatyk komunizmu. Mogłoby to wyjaśniać powody, dla których tak długo interpretowano demagogicznie i błędnie jego nauczanie społeczne, a bardziej ogólnie jego humanizm.
Za zgodą ks. kardynała Stanisława Dziwisza – „Świadectwo”.
Wydawnictwo TBA komunikacja marketingowa. Warszawa 2007 r.
