Na otwarciu trzeciej sesji Soboru Karol Wojtyła, mianowany tymczasem arcybiskupem, zajął miejsce bliżej ołtarza. Wiązało się z tym przejście od słuchania do tworzenia, to znaczy do aktywnego uczestnictwa w obradach i częstszego zabierania głosu. Dotyczyło to między innymi treści konstytucji duszpasterskiej Gaudium et spes, jednej z największej soborowych nowości. Nigdy wcześniej nie zdarzyło się, aby Kościół tak mocno i wyraźnie zamanifestował swe zaangażowanie w problemy ludzi, w losy ludzkości i nie traktował a priori świata jak wroga, przeciwnika, którego należy zwalczać. Szczególnie w tej kwestii arcybiskup Wojtyła przewidział nadejście nowych czasów dla Kościoła, zarówno Polskiego jak i powszechnego. Był biskupem, który nie lękał się świata i umocniony ewangelicznym przesłaniem odważnie wychodził mu naprzeciw. Potrafił wyłowić istotne wartości współczesnej cywilizacji. Uważał, że poprzez odpowiednie ukierunkowanie i uświęcenie, uda się je przyjąć i zaakceptować. I nie tylko: jego zdaniem należy z nich czerpać. Pozostawała jeszcze istotna kwestia wolności religijnej. Karol Wojtyła, poprzez fakt, że pochodził z kraju, w którym stale zmagał się ze zniewalającym reżimem totalitarnym, znacząco przyczynił się do rozwoju dyskusji. Jego zaangażowanie dotyczyło zarówno przezwyciężania negatywnego pojęcia wolności, ograniczającego ją wyłącznie do tolerancji, jak również do poparcia wolności wyznania, gdyż stanowi ona najpełniejszy wyraz godności człowieka, jest prawem, które nie może być lekceważone ani tym bardziej negowane przez jakiekolwiek władze. Zasadniczą nowością, którą arcybiskup Wojtyła wniósł w soborowe obrady, było podkreślenie centralnego miejsca osoby ludzkiej w wizji głęboko chrystocentrycznej oraz otwarcie się poprzez Ewangelię na świat. Otwarcie się w obronie praw człowieka, szczególnie zaś prawa do wolności sumienia i wyznania. Jego późniejszy Pontyfikat stanie się syntezą doświadczeń wyniesionych z Polski oraz tych, które dojrzały w nim podczas Soboru Watykańskiego II.
Za zgodą ks. kardynała Stanisława Dziwisza – „Świadectwo”.
Wydawnictwo TBA komunikacja marketingowa. Warszawa 2007 r.
