22 maja 2024 r. w Watykanie, w Sali Królewskiej Pałacu Apostolskiego, po raz pierwszy została wręczona nagroda „Premio San Giovanni Paolo II” ustanowiona przez Watykańską Fundację Jana Pawła II.
Abp Marek Jędraszewski, który jako metropolita krakowski sprawuje władzę zwierzchnią nad Fundacją Jana Pawła II, w słowie wstępnym przypomniał jej historię i ideę, jaka przyświecała Ojcu Świętemu zarówno w momencie jej powołania, jak i wieloletniego rozwoju. Zakładając Fundację w 1981 r., św. Jan Paweł II przewidywał, że więzi pomiędzy Kościołem w Polsce a Rzymem „nabiorą szczególnej głębi i wymiarów, aby odpowiedzieć na wyzwania naszych czasów i potrzeb Kościoła powszechnego i Kościołów lokalnych”. Po dziesięciu latach działalności Fundacja otworzyła swoje ramiona, aby wesprzeć studia i formację młodzież z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. – Był to ważny i dalekowzroczny krok. Wiązał się z wysiłkami katolików w krajach zachodnich na rzecz niesienia pomocy młodym ludziom w krajach bloku wschodniego – zwrócił uwagę abp Marek Jędraszewski. – W ten sposób wyraża się katolicki wymiar Kościoła, który jednoczy ludzi z różnych krajów, mówiących różnymi językami, połączonych więzami wiary i odpowiedzialności za świadectwo Ewangelii Chrystusa – dodawał metropolita krakowski zaznaczając, że z biegiem lat Fundacja nabierała coraz bardziej międzynarodowego charakteru i rosło jej oddziaływanie na poziomie globalnym, ale Jan Paweł II podkreślał, że warto pamiętać o jej „polskich korzeniach”. – Ma to znaczenie nie tylko historyczne, ale także teologiczne i ukazuje, że wiara chrześcijańska jednoczy ludzi we wspólnej misji dawania świadectwa o Chrystusie – mówił arcybiskup podkreślając, że celem prestiżowej Nagrody Jana Pawła II jest „służenie dobru wspólnemu całego Kościoła”, a watykańska fundacja w ten sposób pragnie realizować swoją misję w Kościele powszechnym.
Statuetkę, przedstawiającą wyciągnięte ku sobie dłonie nawiązujące do fresku Michała Anioła „Stworzenie Adama”, wykonaną przez polską rzeźbiarkę Karolinę Koch, wręczył ks. Leonardowi Olobo, dyrektorowi nagrodzonego Centrum im. Jana Pawła II, watykański sekretarz stanu kard. Pietro Parolin. O wręczenie okolicznościowego Dyplomu poproszono ks. kard. Kurta Kocha, przewodniczącego Rady Nagrody świętego Jana Pawła II. “Premio San Giovanni Paolo II” obejmuje też gratyfikację finansową w wysokości 30.000 EUR.
Zarówno kard. Parolin jak i kard. Kurt Koch, zwrócili uwagę, że obecna nagroda jest z jednej strony wyrazem uznania dla wszystkiego, co robi wyróżniony ośrodek, ale także dowodem na wielki wpływ, jaki Jan Paweł II wywarł na Kościół w Afryce.
W rzeczywistości Centrum im. Jana Pawła II zostało utworzone w 2006 r. w odpowiedzi na inspiracje płynące z posynodalnej adhortacji apostolskiej Jana Pawła II „Ecclesia in Africa”. W działalność ośrodka zaangażowanych jest aż 7 zakonów są m.in. kombonianie, jezuici, misjonarze z Mill Hill, misjonarze Krzyża Świętego (do tego zgromadzenia należy ks. Olobo) i misjonarze Afryki. Centrum zajmuje się pomocą uchodźcom z krajów objętych wojną w tamtym regionie, realizuje programy od zapobiegania handlowi ludźmi po edukację czy dostęp do wody, żywności lub energii elektrycznej, opiekuje się dziećmi ulicy w Kampali, zapewnia pomoc prawną, medyczną, a także udziela wsparcia finansowego.
Dla ks. Leonarda Olobo przyznanie nagrody było całkowitym zaskoczeniem. „Po prostu robiliśmy to, co uważaliśmy za słuszne, z przekonania o słuszności promowania godności człowieka – powiedział – ale teraz musimy więcej pracować, bo zostaliśmy docenieni. Nagroda wszystkim dodała sił i motywacji do dalszej pracy, by kontynuować dzieło wyrosłe z inspiracji św. Jana Pawła II”.
Procedury przyznawania nagrody są ściśle określone przez regulamin. Kapituła, składająca się z członków ex officio oraz wybranych członków, jest odpowiedzialna za wybór laureata. Każdy członek Kapituły może zaproponować jednego lub dwóch kandydatów. Proces wyboru obejmuje fazę weryfikacji i dyskusji, a następnie moment decyzji, czyli wyłonienia laureata. W skład kapituły wybierającej laureata wchodzi 13 osób, w tym 6 Polaków (kard. Stanisław Dziwisz, abp Marek Jędraszewski, bp Sławomir Oder, o. Michał Paluch OP, ks. prał. Paweł Ptasznik, prof. Hanna Suchocka). Przewodniczącym kapituły jest kard. Kurt Koch. W gronie cudzoziemców są: siostra Helen Alford (dziekan na wydziale nauk społecznych Papieskiego Uniwersytetu Angelicum i prezes Papieskiej Akademii Nauk Społecznych), prof. Carl Anderson (Zakon Rycerzy Kolumba), prof. Daniel Arasa (dziekan wydziału instytucjonalnej komunikacji społecznej Papieskiego Uniwersytetu Świętego Krzyża), prof. Michaela C. Hastetter (prowadzi katedrę teologii pastoralnej i edukacji religijnej na Katolickim Uniwersytecie ITI w Trumau, wykłada na Uniwersytecie Alberta-Ludwika we Fryburgu), prof. Roberto Morozzo della Rocca (profesor nadzwyczajny historii współczesnej na Uniwersytecie Roma Tre) oraz prof. Paul Weston (wykładowca akademicki, od 1985 roku w Watykańskiej Szkole Bibliotekoznawstwa).
